Vorige week bracht ik een bezoek aan ons project We Are Able! In Ethiopië. Dit project draait om de verbetering van voedselzekerheid van mensen die leven met een beperking. In Ethiopië leeft, volgens de officiële cijfers, 17,5% van de bevolking met een visuele, auditieve of lichamelijke beperking – en dat waar, met 130 miljoen inwoners, Ethiopië één van de grootste landen van Afrika is.
Het was voor mij de eerste keer om met mijn Ethiopische collega’s, partnerorganisaties, lokale gemeenten en belangenbehartigers te spreken. Tijdens de week bezochten wij de hoofdstad Addis Ababa, de historische stad Harar, commercieel centrum Dire Dawa en Deder, een landelijke en enigszins afgelegen woreda (gemeente). Vanuit Addis is Dire Dawa 1 uur vliegen of 9 uur rijden. Vanuit hier nog twee uur met de auto naar Harar en vanuit daar nog drie uur met de auto naar Deder. Terwijl op de kaart zowel Addis als onze interventiegebieden redelijk centraal in Ethiopië liggen! Deder is het meest afgelegen gebied waar we werken en heeft het hoogste percentage mensen met een handicap in vergelijking met de rest van het project rurale weredas/gemeenten. Bovendien herbergt het gebied een nog kwetsbaardere populatie ontheemden en vluchtelingen.
Tijdens mijn bezoek was ik onder de indruk van de gedrevenheid van mijn collega’s. Niet alleen mijn Ethiopische collega’s Tariku Wakuma en Misgana Hidata van VNG International, maar ook van onze partnerorganisaties ZOA, de Leprazending (TLM) en de Ethiopische gemeenten en belangenbehartigers met wie wij samenwerken. Verandering van normen. Gemeenten zien ook het belang ervan om meer te doen om mensen met een beperking te bereiken. Naast het werken aan toegankelijkheid, moeten ze ook inschatten hoeveel PWD er in de woreda zijn en middelen vinden om naar deze populaties te reizen en diensten aan hen te leveren.
We Are Able ! heeft tot doel om de toegang tot voedsel voor mensen met een beperking te verbeteren. Bijvoorbeeld, als iemand een stukje land in eigendom heeft, hoe kan hij zijn recht om dat stukje land te (laten) verbouwen vastleggen. In stedelijke gebieden moeten voedselmarkten toegankelijk worden gemaakt voor iedereen. Hiervoor is wet- en regelgeving nodig. Daarnaast verstrekken gemeenten leningen met een lage rente, specifiek voor mensen met een beperking. In Dire Dawa wordt dit instrument specifiek ingezet om ondernemerschap te bevorderen.
Door middel van een model dat gebaseerd is op de Lokale Inclusie Agenda zoals we die in Nederland kennen, heeft iedere gemeente of regio een eigen analyse gemaakt van waar zij staan met betrekking tot inclusie. Vaak wordt er al veel gedaan, maar is dit niet in kaart gebracht. Ik merkte tijdens mijn bezoek dat er veel gesproken werd over het stigma dat rust op leven met een beperking. Kinderen met een beperking worden vaak thuis gehouden en missen hierdoor hun kans op een opleiding of werk.
Eén van de mooiste gesprekken die ik had, was met Naima Yami. Zij is directeur van het bureau van rampenmanagement van de gemeente Deder. Zij coördineert de ‘eerste hulp’ voor slachtoffers van geweld en de opvang van vluchtelingen. Ethiopië en haar buurlanden zijn het toneel van verschillende gewapende conflicten. In Deder worden bijvoorbeeld 3.000 mensen opgevangen die gevlucht zijn uit Somalië, Djibouti en verschillende plekken uit Ethiopië zelf. De hoeveelheid mensen dat leeft met een beperking is onder deze groep mensen nog weer groter dan in de reguliere bevolking van Deder. De vastberadenheid van Naima maakte veel indruk. Het heuvelachtige gebied waar Deder in ligt is moeilijk begaanbaar, maar de afgelopen maanden was er veel werk verzet om 25 hellingtoegangen met eigen geld (!) te realiseren.
Met dit soort voorbeelden gaan we het gesprek aan met de overheden op verschillende niveaus, om de toegankelijkheid van de gemeentes hier te verbeteren. In de loop van het project zullen we ook uitwisselingen organiseren. Zowel tussen de deelnemende landen als met Nederlandse gemeenten die hier belangstelling voor hebben.