Het afgelopen decennium laat helaas een afname zien in het vertrouwen in de (lokale) democratie en een groeiende steun voor autoritair leiderschap. Genoemde oorzaken zijn onder meer de rechtmatigheid van verkiezingen, het feit dat gekozen vertegenwoordigers als gebrekkig en onbetrouwbaar worden gezien en dat bureaucratische instellingen als partijdig worden ervaren. Het cynisme betekent echter niet dat de democratie wordt opgegeven; men wil het anders en beter. Wat betekent dit voor het werk van VNG International? Meer dan in het verleden moeten we ons leren verhouden tot autoritaire regimes, tot antidemocratische tendensen en onrechtvaardigheid. Dat betekent op zoek gaan naar windows of opportunity; het bouwen op individuen en instellingen die pal staan voor democratie, het betrekken van burgers. Maar ook aantonen van de positieve effecten van lokale democratie o.a. door het gebruik van informatie technologie. Mooie voorbeelden uit onze praktijk laten zien dat dat kan: van gemeentelijke veiligheidscomités in Ethiopië die etnische spanningen hebben weten te reduceren door dialoog met hulp van traditionele leiders, lokale belastingen die gebruikt worden voor betere dienstverlening in Ghana tot het veiligstellen van landrechten voor boeren in Bénin. We moeten blijvend creatief en innovatief zijn om te werken voor burgers zodat zij weer kunnen gaan vertrouwen op de rechtmatigheid van de lokale democratische instellingen die hen moeten vertegenwoordigen en niet zwichten voor charismatische populisten die de democratie ondermijnen.

Rolf Swart

As part of the publication ’Columns on peace and local democracy in international perspective’, composed in honor of the farewell of Peter Knip as director of VNG International.