Ik schrijf vanuit Ramallah, waar gisteren de uitgestelde koningsdag plaatsvond in de tuin van de Netherlands Representative Office; een formeel evenement waar lukraak gesprekken worden aangeknoopt met tafelgenoten. Ik raakte in gesprek met een jongen van mijn eigen leeftijd. Hij was, zei hij zelf, waarschijnlijk de enige jood die op het feestje aanwezig was. Hij werkte voor een organisatie die high-tech training gaf aan een gezelschap van Palestijnen en joden, met als doel jongeren van de twee kanten samen te brengen. De stopborden die bij het binnenrijden van Ramallah staan had hij genegeerd: binnenkomst van Israëlische burgers is verboden. Mocht er iets gebeuren, dan zou het Israëlische leger verplicht zijn in te grijpen in area A waar de PA de scepter zwaait. Vóór de Oslo akkoorden, vertelde hij, kwamen Israëliërs winkelen in Ramallah, of een hapje eten. Nu is de green line een harde lijn, en de twee broedervolken komen elkaar eigenlijk niet meer tegen; in ieder geval niet zonder daar serieuze moeite voor te doen. De minister die namens de PA een speech hielt verwees naar hun ‘cousins’ in Israël, neven en nichten, moslims en joden.

Ik moest denken aan de situatie in Oekraïne waar de historische broedervolken elkaar naar het leven staan door de Russische agressie. Russische militairen werden eerst nog ontvangen met volksprotest en Oekraïense vlaggen. Na onder andere het bloedbad in Boetsja werd de wereld duidelijk dat de ene broeder afstand had gedaan van het broederschap. Als Oekraïne wordt verdeeld in oost en west (of oost en rest), hoe zullen de Russen en Oekraïners zich in tien, twintig of vijftig jaar tegenover elkaar verhouden. In Ramallah kunnen we zien hoe mensen en groepen kunnen worden gesplitst en hoe moeilijk het is deze weer bij elkaar te brengen. Laten we hopen dat de broederschap overwint voordat het echt te laat is voor verzoening.

Met goede herinneringen aan onze gezamenlijke missie naar Ramallah eind 2018,

Siebe Stellingwerf

As part of the publication ’Columns on peace and local democracy in international perspective’, composed in honor of the farewell of Peter Knip as director of VNG International.